İMSAD, İnşaat sektörünün 2025’te yüzde 5 büyümesini bekliyor

İnşaat Materyali Sanaciyileri Derneği (İMSAD), Aralık Ayı Bölüm Raporu’nu yayınladı.

Rapora nazaran, inşaat dalında 2024 yılında yüzde 8 büyüme gösterirken, 2025 yılında dalın yüzde 5 büyümesi bekleniyor.

Raporda şöyle denildi:

“2024 yılında inşaat kesimi ortalama yüzde 8,0 büyüme göstermektedir. İnşaat bölümünde sağlanan yüksek büyümenin ardında zelzele bölgesi faaliyetleri, kamunun alt yapı ve toplumsal donatı yatırımları, lokal idarelerin yatırımları ile kentsel dönüşüm faaliyetleri değerli rol oynamaktadır. İnşaat dalı 2024 yılında uygulanan sıkılaştırma ve iç talebi sınırlama siyasetlerine karşın yüksek büyüme gerçekleştirmektedir.

Ekonomide 2025 yılında da enflasyon ile gayret maksadıyla yıl genelinde sıkılaştırma siyasetleri uygulanmaya devam edecektir. Bilhassa sıkı para siyaseti tesirli olacaktır. Fakat buna karşın inşaat bölümü 2025 yılında da ortalama yüzde 5,0 büyüme gösterebilecektir. İnşaat kesimindeki yüksek büyüme 2024 yılında inşaat materyali sanayi üretimine yansımamıştır. Büyük ölçüde stoklar kullanılmıştır. 2025 yılında ise inşaat kesimindeki büyümenin yaratacağı talep muhtemelen sanayi üretimini de olumlu etkileyecektir. Yenileme pazarında ise sonlu bir toparlanma beklentisi bulunmaktadır.

Uygulanan iktisat siyasetlerinin muhtemel tesirleri ile 2025 yılı bütçesi ve yıllık programı birlikte değerlendirildiğinde inşaat bölümü 2025 yılında yüzde 5 büyüme gösterebilecektir. Sarsıntı bölgesi alt ve üst yapı yatırımları inşaat kesimi büyümesine 2 puan katkı sağlayacaktır. Kentsel dönüşüm faaliyetleri 1,5-2,0 puan katkı verecektir. Öbür kamu yatırımlarının katkısı 1,0 puan olacaktır. Özel dalın bilhassa yılın ikinci yarısında hareketlenmesi beklenen faaliyetlerinden de 0,5-1,0 puan katkı olacaktır. Bu beklentiler çerçevesinde inşaat bölümünde 2025 yılında yüzde 5-6 ortasında büyüme mümkündür. Suriye’deki gelişmelerin sonuçları da inşaat kesimini olumlu etkileyebilecektir.

İnşaat Maliyetleri Artışı Yavaşlıyor

2024 Ekim ayı prestijiyle inşaat maliyetleri yıllık artışı yüzde 37,94 olarak gerçekleşmiştir. İnşaat maliyetleri artışı yavaşlamaya devam etmektedir. Yıllık materyal maliyetleri artışı yüzde 30,67, işgücü maliyeti atışı ise yüzde 55,62 olmuştur. Yıllık maliyet artışlarının yüzde 25’e gerilemesi ile yeni inşaat başlangıçları hareketlenebilecektir

İnşaat Kesimi İtimat Endeksi Aralık Ayında 0,9 Puan Yükseldi

İnşaat bölümü itimat endeksi kasım ayındaki artışın akabinde aralık ayında da yükselmiş ve 85,6 puana çıkmıştır. İnşaat kesimi itimat endeksinde uzun müddetli aşağı taraflı eğilim kasım ayında orta vermiş, aralık ayında üst dönmüştür. İktisatta uygulanan sıkılaşma siyasetleri ile inşaat kesimi üzerindeki baskı sürmektedir. Lakin sıkılaşma tedbirlerinin önümüzdeki süreçte faiz indirimi dahil gevşemeye başlayabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle inanç endeksindeki gerileme eğilimi aralık ayında sonlu ölçüde de olsa aksine dönmüştür. İnşaat bölümü itimat endeksinin yeni yılın birinci çeyreğinde hudutlu toparlanma göstermesi muhtemeldir.

Mevcut İnşaat İşleri Düzeyi Aralık Ayında 1,8 Puan Azaldı

Aralık ayında mevcut inşaat işleri düzeyi 1,8 puan azalmıştır. Kasım ayında inşaat işleri düzeyi 4,0 puan artış göstermişti. Mevcut inşaat işleri düzeyi kasım ayındaki artış akabinde aralık ayında yine düşmüştür. Kış aylarına girdiğimiz bu devirde yüksek dönem da sona ermiştir. Bu yıl kış şartları kuvvetli geçecektir. Mevcut işler düzeyini mevsimsellik ve beklentiler yanı sıra iktisat siyaseti uygulamaları ile sarsıntı bölgesi ve kentsel dönüşüm faaliyetleri belirlemeye devam edecektir. Mevcut işler endeksi dalgalanma içinde kalacaktır.

Yeni Alınan İnşaat Siparişleri Düzeyi Aralık Ayında 0,9 Puan Azaldı

Alınan yeni iş siparişleri yaz aylarında genel olarak durağan kalmış, kasım ayında ise endeks 1,1 puan artış göstermişti. Böylelikle sonbaharın son ayında yeni alınan siparişler yılın en düşük düzeyinden geri dönmüştü. Aralık ayında ise yeni inşaat siparişleri için tekrar 0,9 puan gerilemiştir. Yeni alınan iş siparişlerinde öncelikle iktisat siyaseti uygulamaları ve tesirleri belirleyici olmaktadır. Yüksek dönemin bitmiş olması ile de yeni alınan iş siparişleri zayıflayacaktır. Yeni siparişlerde kalıcı toparlanmanın vakit alacağı iddia edilmektedir.

2024 Kasım Ayında Konut Satışları Yüzde 63,6 Arttı

2024 yılı kasım ayında 153.014 adet konut satışı gerçekleşmiştir. 2024 yılı kasım ayında konut satışları bir evvelki yılın kasım ayına nazaran yüzde 63,6 artmıştır. Kasım ayında yılın en yüksek ikinci aylık konut satışı gerçekleşmiştir. Tasarruf araçlarının yüksek getirileri ile oluşan servet tesiri artışta belirleyici olmaktadır. 2024 Ocak-Kasım periyodunda konut satışları geçen yılın birinci on bir ayına nazaran yüzde 16,4 artarak 1.265.388 adet olmuştur. Bankaların daha uygun faiz oranlarına sahip konut kredisi imkanları konut satışlarını desteklemektedir. Konut fiyatlarının artacağı beklentisi ile konut talebi kuvvetlenmiştir.

İkinci El Konut Satışları 2024 Kasım Ayında Yüzde 64,6 Yükseldi

Türkiye genelinde 2024 Kasım ayında 103.740 adet ikinci el konut satışı gerçekleşmiştir. İkinci el konut satışları geçen yılın kasım ayına nazaran yüzde 64,6 artmıştır. Kasım ayında yılın en yüksek ikinci aylık ikinci el konut satışları gerçekleşmiştir. 2024 Ocak-Kasım devrinde ikinci el konut satışları geçen yılın birebir periyoduna nazaran 13,0 artarak 857.556 adet olmuştur. 2024 yılının son ayında da yüksek birinci el konut satışları beklenmektedir. Birinci el konut almak isteyenlerin mevcut konutlarını satış isteği ikinci el konut satışlarını da artıracaktır.

İnşaat kesimi 2024 yılının genelinde sıkılaştırma siyasetlerinin finansman tarafındaki tesirlerini daha çok hissetmiştir. Bilhassa yılın üçüncü ve dördüncü çeyreğinde para siyaseti tarafında sıkılaşma kararlılıkla uygulanmaya devam etmiştir. Kredi büyümesine getirilen hudutlar, yüksek kredi faiz oranları ve likiditenin azaltılması inşaat bölümünde finansman imkanlarını azaltmaya devam etmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay müteahhitler ile gerçekleştirdiği itimat endeksi anketinde iş şartlarına ait olarak yapılan değerlendirmeler yıl genelinde talep tarafında yaşanan gelişmeleri de ortaya koymaktadır. Talep yetersizliği yılın son çeyreğinde yükselmiştir. 2022 başından bu yana talep yetersizliği en yüksek düzeye çıkmıştır. Yüksek finansman maliyetleri ise inşaat dalında işleri sınırlayan en kıymetli öge olarak öne çıkmaya devam etmektedir. Finansman sıkıntıları yılın son çeyreğinde de yüksek kalmıştır. Sıkılaştırma siyasetlerinin tesirleri artarak görülmektedir. İşgücü eksikliği genel bir sorun olarak daha sonlu tesir yapmaktadır. Materyal ve ekipman eksikliği ise azalmaktadır. İnşaat bölümünde 2024 yılında talep düzeyi ve finansal meseleler belirleyici olmuştur. Muhtemelen 2025 yılının birinci çeyreğinde de kısıtlayıcı şartlar sürecektir. İnşaat gereci endüstrisine dönük talep de buna bağlı olarak birinci çeyrekte de sınırlanacaktır. Enflasyonda hedeflenen düşüşün başlaması ile TCMB faiz indirimine aralık ayında 250 baz puan ile başlamıştır. Yeni yılda merkez bankası ve piyasa faizlerinde indirimin sürmesi beklentisi bulunmaktadır. Faiz indirimleri ile talep ve finansman tarafındaki badirelerin azalması yılın ikinci çeyreğinde daha besbelli olacaktır. ”

foreks.com