Büyük Teknoloji Şirketleri Nükleer Enerjiye Yöneliyor
Yapay zeka ve data merkezlerinin süratle artan güç talebi, global güç dalında esaslı değişimlere yol açmaktadır. Klasik güç kaynaklarının yetersiz kalmasıyla birlikte, büyük teknoloji şirketleri sürdürülebilir ve kesintisiz güç gereksinimini karşılamak maksadıyla nükleer güce yönelmektedir. Google, Amazon, Microsoft ve Meta üzere şirketlerin, güç arzını garanti altına almak ve karbon emisyonlarını azaltmak için nükleer güç projelerine büyük yatırımlar yaptığı görülmektedir.
Özellikle Amazon’un Pennsylvania’daki Talen Energy ile yaptığı nükleer güç muahedesi, Microsoft’un Three Mile Island nükleer tesisini tekrar faaliyete geçirme planları ve Bill Gates’in kurduğu TerraPower’ın Wyoming’deki projeleri bu dönüşümün en somut örnekleri ortasında yer almaktadır. Giderek artan güç talebinin karşılanabilmesi için küçük modüler reaktörlerin (SMR) geliştirilmesi gündeme gelirken, büyük ölçekli klâsik nükleer santrallerin de güç güvenliğini sağlamak ismine ehemmiyetini koruduğu belirtilmektedir.
Küresel Güç Talebinde Yapay Zekanın Rolü
Yapay zeka sistemlerinin bilgi merkezlerinde ağır biçimde kullanılması, güç talebinin fevkalâde bir süratle artmasına neden olmaktadır. Bir data merkezinin güç tüketiminin, yapay zeka uygulamaları ile on katına kadar çıkabildiği belirtilirken, bu durumun ulusal şebekeler üzerinde önemli bir yük oluşturduğu söz edilmektedir. ABD Enerji Bakanlığı, küresel elektrik talebinin 2050 yılına kadar %75 oranında artabileceğini öngörmekte, bu artışın büyük ölçüde bilgi merkezleri, elektrifikasyon ve sanayi üretimi üzere dallardan kaynaklanacağı varsayım edilmektedir.
Yenilenebilir güç kaynaklarının, rüzgar ve güneş üzere kesintili üretim yapıları nedeniyle daima güç sağlamada yetersiz kaldığı belirtilmektedir. Nükleer gücün ise 7/24 çalışabilen, kesintisiz ve emisyonsuz bir güç kaynağı olarak bu gereksinime yanıt verebileceği vurgulanmaktadır. Global güç krizleri ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali üzere jeopolitik gelişmelerin akabinde güç güvenliği konusunun yine gündeme geldiği ve nükleer gücün bu süreçte stratejik bir seçenek olarak değerlendirildiği tabir edilmektedir.
Küçük Modüler Reaktörler ile Yeni Bir Periyot Başlıyor
Nükleer gücün geleceğinde küçük modüler reaktörlerin (SMR) kritik bir rol oynadığı belirtilmektedir. Klâsik büyük nükleer santrallerin inşa süreçlerinin maliyetli ve uzun vadeli olması nedeniyle, SMR’lerin daha süratli devreye alınabilen ve ölçeklenebilir yapılar sunduğu söz edilmektedir. Klâsik reaktörlerin 1 gigawatt güç ürettiği, lakin SMR’lerin yaklaşık 300 megawatt kapasiteye sahip olduğu ve üretim tesislerinde evvelden montajı yapılarak alanda süratli heyetim avantajı sağladığı belirtilmektedir.
SMR projelerinin ABD’de 2030 yılından itibaren devreye alınmasının planlandığı, lakin regülasyon ve yatırım süreçlerinin hala belirsizlik taşıdığı tabir edilmektedir. Bununla birlikte, büyük ölçekli nükleer santrallerin de güç gereksinimini karşılamada kritik olduğu ve sırf SMR’ler ile talebin karşılanamayacağı belirtilmektedir. ABD’de şu anda yeni ticari ölçekli nükleer santral inşaatı bulunmazken, kapatılan santrallerin yine devreye alınması için önemli yatırımlar yapıldığı görülmektedir.
Teknoloji şirketlerinin, yapay zeka odaklı bir geleceğin lakin kesintisiz ve pak güç üretimi ile mümkün olacağını öngördüğü ve bu nedenle nükleer güce yatırım yapmayı sürdürdüğü belirtilmektedir. Güç altyapısındaki bu dönüşümün, önümüzdeki yıllarda teknoloji ve sürdürülebilirlik alanında yeni bir devri başlatması beklenmektedir.
