Avustralya Ekonomisinin Sessiz Krizi: Yüksek Servet, Derinleşen Sorunlar
Avustralya, dünyanın en yüksek medyan servetine sahip ülkelerinden biri olmasına karşın, ekonomik yapısındaki kırılganlıklar giderek daha besbelli hale geliyor. Kaynak ihracatına dayalı büyüme modeli, çok kıymetlenmiş emlak piyasası ve finansal sistemdeki dengesizlikler, ülkenin sürdürülebilir kalkınma yolunda önemli zorluklarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Servet Birikimi ve Ekonomik Gerçekler
Uluslararası raporlar, Avustralya’daki ortalama bir bireyin net servetinin dünya genelinde en yüksek düzeylerden birinde olduğunu gösteriyor. Fakat bu varlık dağılımı, çoğunlukla konut fiyatlarındaki çok yükselişe dayanıyor. Avustralya’da gayrimenkul fiyatları, ortalama yıllık hane gelirinin sekiz katına kadar çıkarken, konut satın alma yaşı giderek yükseliyor. Ortalama olarak, birinci sefer mesken sahibi olan bireylerin yaşı 36’ya ulaşmış durumda ve süratle artıyor.
Avustralya’nın zenginliği büyük ölçüde doğal kaynaklara dayalı ihracata bağlı. Ülke, ekonomik çeşitlilik açısından global sıralamalarda giderek geriliyor ve şu anda yüksek gelirli ülkeler ortasında en düşük ekonomik çeşitliliğe sahip ülke pozisyonunda bulunuyor. 1950’lerde dünya genelinde en yüksek üretim çeşitliliğine sahip 30 ülke ortasında yer alan Avustralya, bugün Uganda üzere gelişmekte olan ülkelerden bile daha dar bir ihracat portföyüne sahip. Bu durum, iktisadın dış şoklara karşı kırılganlığını artırıyor.
Finansal Sistem ve Emlak Balonu
Avustralya’nın finansal sisteminde, emlak piyasasına çok bağımlılık dikkat çekiyor. Konut fiyatlarındaki çok artış ve yatırımcıların büyük ölçüde gayrimenkule yönelmesi, piyasadaki likiditenin sıhhatsiz bir halde dağılmasına neden oluyor. Yüksek gelir kümeleri, negatif gelir beyanı yoluyla vergi avantajları elde ederek gayrimenkul yatırımlarını artırırken, genç nüfus için konut sahibi olmak giderek zorlaşıyor.
Buna ek olarak, hükümetin madencilik dalına sağladığı teşvikler, iktisadın doğal kaynaklara olan bağımlılığını daha da artırıyor. Avustralya hükümeti, madencilik yatırımlarını teşvik etmek hedefiyle çeşitli sübvansiyonlar ve vergi indirimleri sunarken, öteki dallara yönelik yatırımların sonlu kalmasına neden oluyor. Sonuç olarak, ülke yenilikçi teknolojiler ve sanayi üretimi alanlarında rekabet gücünü kaybediyor.
Gelecekteki Riskler ve Muhtemel Senaryolar
Avustralya’nın mevcut ekonomik yapısı, büyüme için hudutlu seçenekler sunuyor. Yüksek konut fiyatları ve çok borçlanma eğilimi, genç nüfusun finansal teminatını zayıflatırken, yatırımcılar için uzun vadeli riskleri artırıyor.
Öte yandan, ülkenin mecburî emeklilik tasarruf sistemi olan “superannuation” modeli, hane halklarının değerli bir servet birikimi yapmasını sağlıyor. Lakin, bu birikimlerin büyük bir kısmı yurt dışındaki finansal varlıklara yatırılıyor. Avustralya, yüksek tasarruf oranlarına sahip olmasına karşın, bu sermayeyi ülke içinde verimli formda kullanmakta zorlanıyor.
Sonuç olarak, Avustralya iktisadı, dış ticaret bağımlılığı, emlak piyasasındaki dengesizlikler ve yatırım yapısındaki daralma nedeniyle önemli yapısal meselelerle karşı karşıya. Ülkenin uzun vadeli ekonomik istikrarını koruyabilmesi için kaynak ihracatına bağımlılığı azaltarak daha yenilikçi kesimlere yatırım yapması gerekiyor. Aksi takdirde, mevcut ekonomik modelin sürdürülebilirliği giderek zorlaşabilir.
