Borsa: Bilançolar Beklentileri Karşılamadı, Gözler Faiz İndiriminde
Hisselerde Beklenen Heyecan Bu Devir de Yaşanmadı
Borsa İstanbul’da bilanço dönemleri ekseriyetle yatırımcılar için heyecan verici devirlerdir. Şirketlerin finansal performanslarını ortaya koyan bu periyotlarda pay bazlı hareketlilik artar. Lakin son birkaç çeyrektir açıklanan bilançolar, ne yatırımcıları ne de piyasayı tatmin ediyor. Zeynel Balcı’ya nazaran, bilançolardaki bu sönüklüğün temel nedenleri ortasında ziyan açıklayan ya da düşük kâr bildiren şirketlerin tartıda olması var. Artık umut faiz indiriminde.
Zayıf Bilançoların Münasebetleri Net: Enflasyon, Faiz ve Kur
Mayıs ayı prestijiyle gelen bilançolar, evvelki devirlere kıyasla zayıf kâr sayıları içeriyor. Bunun temelinde yavaşlayan iktisat, enflasyon muhasebesi ve artan finansman maliyetleri yer alıyor. İstanbul Sanayi Odası’nın açıkladığı ISO 500 raporuna nazaran, şirketlerin finansman masrafları faaliyet kârlarının %97’sine ulaşmış durumda. Ayrıyeten son üç yılda gerçek satışların gerilediği de belirtiliyor.
Faizlerin yüksek seyretmesi, yalnızca makroekonomik yavaşlamayı değil, birebir vakitte şirketlerin kârlılıklarını da direkt etkiliyor. Faizlerin düşebilmesi içinse evvel enflasyonun kalıcı biçimde düşmesi gerekiyor. Bu nedenle, enflasyonda düzgünleşme sinyalleri, piyasaların Merkez Bankası’ndan faiz indirimi beklentilerini artırıyor.
Bankacılık Kârları Sert Geriledi
Yüksek faiz ortamından en süratli etkilenen dalların başında bankacılık geliyor. Mart ortasından itibaren faiz ve döviz kurlarında yaşanan yükselişin tesirleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı kâr sayılarında açıkça görülüyor. Nisan ayında bankacılık kesimi toplam 48 milyar TL kâr etti. Bu sayı, şubat ayında 71 milyar TL, mart ayında ise 98 milyar TL olarak açıklanmıştı.
Hatırlanacağı üzere, Merkez Bankası yılın başlarında siyaset faizini %50’den %42,5’e indirmiş, lakin 22 Mart tarihli toplantısında faizi tekrar %46’ya çıkarmıştı. Bu artış, hem kredi hem de mevduat faizlerini üst taşıdı. 3 Haziran’da açıklanan mayıs ayı TÜFE verisi ise aylık %1,53, yıllık %35,41 ile beklentilerin altında geldi. Bu durum borsa tarafından olumlu karşılandı; en güçlü reaksiyon banka paylarından geldi.
Bankacılık dalı, Borsa İstanbul’un lokomotif dallarından biri olmasının yanı sıra, yabancı yatırımcıların da en çok süreç yaptığı alanlardan biri pozisyonunda.
Gözler 19 Haziran’da: Faiz İndirimi Gelir mi?
Son enflasyon datalarının beklentilerin altında gelmesi, piyasada Merkez Bankası’nın 19 Haziran’daki toplantısında faiz indirimi yapabileceğine dair umutları artırdı. Fakat kimi analistler bu adımın erken olacağını düşünüyor ve indirimlerin 24 Temmuz yahut 11 Eylül toplantılarına kalabileceğini öngörüyor.
Bu kararı belirleyecek ana ögeler ortasında yalnızca enflasyon değil, birebir vakitte döviz kuru, dış ticaret istikrarı ve siyasi gelişmeler de yer alıyor. Bilhassa son devirde iktisat siyasetlerinden çok siyasi açıklamaların piyasalar üzerinde daha tesirli olduğu gözleniyor.
Yatırımcılar Hangi Kalemlere Dikkat Etmeli?
Bilanço tahlilinde yalnızca kârlılık ve satış büyümesi değil, borçluluk göstergeleri de kritik ehemmiyete sahip. Kur ve faizlerin yükseldiği bir ortamda, şirketlerin borç ödeme gücü zayıflayabilir. Bu nedenle borçlanma oranı, cari oran, likidite oranı, nakit oranı üzere finansal göstergeler yakından izlenmeli.
Özellikle finansal borçlar ve finansman giderleri, direkt kârlılığı etkilediği için analistler tarafından dikkatle takip ediliyor. Ayrıyeten FAVÖK (faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr), brüt kâr, net kâr, temel faaliyet kârı üzere kalemler ile birlikte firma değeri/FAVÖK, fiyat/kazanç oranı ve piyasa değeri/defter bedeli üzere oranlar da yatırımcı kararlarında belirleyici oluyor.
Döviz konumları da bu devirde farklı bir ehemmiyete sahip. Şirketin net döviz durumu, faaliyet raporlarında yer alıyor ve bilançoları etkileyen kıymetli bir öge.
Sektörel Ayrışmalar ve Hisse Seçimi
Balcı’ya nazaran, ekonomik büyüme trendine giren periyotlarda otomotiv ve beyaz eşya üzere dallarda hareketlenme öne çıkabilir. Bilakis, sakinlik periyotlarında ise talebi daha az esnek olan, yani ekonomik şartlara karşın tüketilmeye devam eden eser ve hizmetleri sunan bölümler öne çıkar.
Gıda, sıhhat ve telekom üzere alanlar bu manada “defansif” kesimler olarak kabul ediliyor. Çünkü makus ekonomik kurallarda bile beşerler yemek yemeye, doktora gitmeye ve irtibat kurmaya devam ediyor.
Sonuç: Daha Düzgün Bilançolar İçin Enflasyonun Düşmesi Şart
Özetle, bilançolar bu periyot yatırımcıyı heyecanlandırmadı. Lakin hem makro bilgilerdeki güzelleşme hem de mümkün bir faiz indirimi, yılın ikinci yarısında daha güçlü şirket bilançoları görebileceğimiz tarafında umut veriyor. Bu da pay seçiminde daha dikkatli olunması gerektiğini gösteriyor.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Abonelik fiyatlıdır. Şartları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
