Wall Street’e yeni gümrük vergisi, tarım-dışı istihdam şoku
DeepSeek ve Çin’e ek tarife kararından sonra bir türlü toparlanamayan Wall Street pay endeksleri, Cuma günü de gün boyunca akan olumsuz haberlere reaksiyonla panik atağı geçiriyor.
CNBC.com Cuma seansını şöyle kıymetlendirdi: Tarifeler ve enflasyonla ilgili bir dizi haberin traderları konum kapatmaya itmesi sonucu pay senetleri Cuma günü düşüş yaşadı. Bloomberg’e konuşan yatırımcılara nazaran, artık en süratli hareket eden fonlar ve traderler için dahi Trump meçhullüğü uzun konum almayı güçleştiriyor. Birtakım kaynaklar, Bloomberg’e halihazırda en âlâ konumun VIX’in yükseleceğine dair opsiyon satın almak olduğunu nakletti.
Reuters’in Beyaz Saray’a yakın kaynaklardan alıntı yaparak Lider Donald Trump’ın ticaret ortaklarına muadil tarifeler uygulamayı planladığını bildirmesinin akabinde değerli göstergeler seans ortasında gerilemeye başladı. Bu, genel gümrük vergisi düzeylerinin ABD ihracatından tahsil edilenlerle eşitlenmesi manasına gelebilir.
Dow Jones Endüstriyel Ortalaması 307 puan yahut %0,7 düştü. S&P 500 %0,7, teknoloiji ağılıklı Nasdaq Composite ise %1 oranında bedel kaybetti. Cuma günkü kayıplar, haftanın çıkarlarının birçoklarını sildi. Enflasyonda yeni bir azmaya işaret eden ve 10 yıllık Hazine tahvil getirisini %4,5’in üzerine çıkaran tüketici itimadı ve istihdam bilgilerinin akabinde, Trump haberinden evvel de borsa gergin durumdaydı.
Michigan Üniversitesi’nin tüketici inancı endeksinin ön okuması Şubat ayında 67,8’e düştü. Dow Jones anketine katılan ekonomistler 71,3’ü bekliyorlardı. Fakat tahminen de daha kaygı verici olanı, raporu yanıtlayanların bir yıllık enflasyon oranının %4,3’e ulaşacağını, yani bir evvelki aya nazaran yüzde bir puan artışla Kasım 2023’ten bu yana en yüksek düzeyine ulaşacağını iddia etmesiydi.
Yine Cuma günü yayınlanan Ocak ayı istihdam raporu, işsizlik oranının %4,1’den %4’e düştüğünü ve Ocak ayı ortalama saatlik çıkarlarının beklenenden yüksek olduğunu gösterdi.
ABD tarım-dışı istihdam raporunu kıymetlendiren Trive Yatırım, zayıf manşetin altında güçlü fiyat artışlarına işaret etti.
Merakla beklenen Ocak ayı ABD tarım dışı istihdam (TDI) verisi 169 bin olan beklentilere karşılık 143 bin artış olarak açıklandı. Beklentilerin altında gerçekleşmesine karşın sadece bu dataya odaklı kalmamak gerekiyor. Şöyle ki;
İşsizlik verisi %4.1 düzeyinden %4 düzeyine geriledi. Bilhassa iş gücüne iştirak oranının %62.5’den %62.6’ya yükseliş kaydetmesi ile okuduğumuzda işsizlik oranında ki geri çekilme istihdam piyasanın genel olarak güçlü olduğunu gösteriyor.
TDI data seti içerisinde takip edilen bir öteki veri olan ortalama saatlik çıkarlar ise yıllık %4.1 artış kaydetti. Bu oran Aralık ayında görülen %3.9 ve piyasa beklentisi olan %3.8 düzeylerinden daha yüksek. Çıkarların artması, harcanabilir gelirin yükselmesi olarak okunması nedeni ile enflasyon ile uğraş sürecinde istenen bir durum değil.
Gelen data açıkça Fed’in faiz indirimi açısından çabuk etmemesi gerektiğini teyit eder nitelikte. Trump’ın vergileri düşürme, büyümeyi artıracak adımlar atma ve gümrük tarifeleri siyasetleri üzere beklenen ataklarının yanında güçlü istihdam piyasası, faiz indirimlerine devam etme ismine Fed’in elini bir epey zayıflatıyor. Faiz indirimi için Haziran ayını işaret eden piyasada bu olasılığın beklentiler nezdinde gitgide düştüğünü gözlemliyoruz.
